Lá Chùm ruột dùng để đun
nước tắm chữa lở, nổi mày đay và các bệnh ngoài da khác. Vỏ thân cây có khả năng
trị ung nhọt, tiêu hạch độc, sát trùng. Rượu ngâm bằng vỏ thân cây chữa chữa ghẻ,
loét, thối tai, tiêu mủ, vết thương chảy máu ngoài da, chữa đau răng, họng.
Cây chùm ruột có
tên khác là: Tầm ruột, Tầm ruộc.
Tên khoa học: Phyllanthus
acidus (L.) Skeels, họ Thầu dầu (Euphorbiaceae). Cây được trồng nhiều ở các tỉnh
phía Nam.
Bộ phận dùng: Lá, quả,
vỏ thân, vỏ rễ.
Mô tả: Cây thân gỗ nhỏ,
cao từ 2-9m. Tán cây rậm, thân cây có nhiều cành chính cứng và dày. Nhánh cây sần
sùi vì có vết sẹo của những cuống cũ. Ở cuối mỗi cành chính có nhiều cành nhỏ màu
xanh, dài từ 15-30cm, mọc thành chùm dày đặc. Lá mọc so le, hình trứng dài với
kích thước khoảng 4-5cm. Hoa màu hồng nở từng chùm. Trái hình tròn, màu xanh
chia thành 6 múi.
Thành phần hóa học chính:
Quả nhiều vitamin C, lá chứa β-amyrin, philantol . Vỏ rễ, vỏ thân chứa tanin,
sapoin.
Công dụng, cách dùng: Lá
dùng để đun nước tắm chữa lở, nổi mày đay và các bệnh ngoài da khác. Vỏ thân cây
có khả năng trị ung nhọt, tiêu hạch độc, sát trùng. Rượu ngâm bằng vỏ thân cây
chữa chữa ghẻ, loét, thối tai, tiêu mủ, vết thương chảy máu ngoài da, chữa đau
răng, họng.
Bài thuốc từ cây Chùm ruột:
1.
Chữa ngứa toàn thân, nổi những mụn nhỏ
hoặc lở loét ở kẽ bàn chân, chảy nước vàng hôi tanh: Lá chùm ruột tươi, lá Ổi tươi,
lá Khế tươi mỗi thứ một năm lớn. Tất cả nấu với 10 lít nước và 20g muối, để sôi
10 phút, lấy nước rửa chỗ lở loét và tắm rửa toàn thân.
2.
Chữa đau nhức gân xương do làm việc quá
sức, bị đánh, té, viêm khớp: Lá Chùm ruột 10g, Cẩu tích 20g, cây Ngà voi 12g, vỏ
Sung 16g, Mò hoa trắng 16g, Thiên niên kiện 16g, Mật gấu 1g, lá Lốt 12g, Cốt
khí củ 20g, Kim cang 20g, Long não 8g. Các vị thuốc sắc lấy nước, thêm Mật gấu
uống mỗi ngày 1 thang.
3.
Chữa viêm đa khớp – các khớp sưng đau, nóng,
đỏ, vận động hạn chế, nhiều lúc phát sốt: Vỏ thân Chùm ruột 20g, Mã tiền chế
6g, Dây đau xương 16g, Nhàu nước 20g, Kê huyết đằng 20g, Nho rừng 20g. Sắc uống
mỗi ngày 1 thang.
Ghi chú: Rễ và vỏ rễ Chùm
ruột có độc, cẩn thận khi dùng.
*Lưu ý: Các bài thuốc chỉ mang tính chất tham khảo, bệnh nhân không nên tự ý sử dụng khi chưa có ý kiến của thầy thuốc.
